Busy Bessy Creatief

Totaal aantal pageviews

vrijdag 5 april 2013

Metaforen

Met enige regelmaat plaats ik een metafoor hier op mijn blog.
Ik heb er de laatste jaren een aantal verzameld, en ik weet lang niet altijd de herkomst.
De auteur is ook vaak niet bekend.
Ik verzin deze korte verhaaltjes dus niet zelf, sommige mensen dachten dat...

Maar wat is nu eigenlijk een metafoor?
Je hebt het ergens over, maar eigenlijk bedoel je iets anders...



Op internet vond ik op de website van www.onzetaal.nl de volgende uitleg:

Een metafoor is een stijlfiguur; een vorm van overdrachtelijk (figuurlijk) taalgebruik. Een heel bekende metafoor is het schip der woestijn voor de kameel. De kameel wordt vergeleken met een schip, waarschijnlijk mede vanwege zijn schommelende gang. Metaforisch taalgebruik is een vorm van betekenisoverdracht: met wat je zegt (het schip der woestijn) schilder je een beeld; het gaat erom dat dat beeld (een schip dat deinend over de oceaan vaart) een overeenkomst heeft met wat je bedoelt (een kameel, die langzaam en schommelend een grote vlakte doorkruist). 



Hoe treffender de overeenkomst, hoe beter de beeldspraak. Meer voorbeelden van bekende metaforen:

  • Sylvia Toth is een bekend voorbeeld van een vrouw die het glazen plafond heeft doorbroken.
  • Het leven is een weg met kuilen en hobbels.
  • Het leven is een pijp kaneel, elk zuigt eraan en krijgt zijn deel.
  • Voetbal is oorlog.
  • De samenleving is ziek.
  • Kijk die Machteld nou toch eens: het lelijke eendje is een zwaan geworden!
  • Nederland is nog steeds een land van melk en honing in vergelijking met de meeste andere landen
  • Mijn ouderlijk huis is nog steeds een veilige haven voor mij.



Soms wordt er ook een draai aan de inhoud gegeven of juist het tegenovergestelde benadrukt om de bedoeling duidelijk te maken. Dan lijkt het op een grap, maar er zit een diepere betekenis onder.

Op internet vond ik een brochure van Paul Baardman, getiteld "Management met metaforen". Bij het hoofdstuk "De metafoor" staat het volgende:

Het woord 'metafoor' komt uit het Grieks en betekent 'overbrenging'.  
Het is de belangrijkste vorm van beeldspraak, waarbij de vergelijking berust op de overeenkomst.
De rechter hersenhelft - de helft waar het intuïtieve systeem gelokaliseerd is
- is dol op metaforen. 
Daar waar de linker hersenhelft - de ratio - zich bezighoudt met feiten, houdt de rechter hersenhelft zich bezig met structuren en beelden. 
Zo kan de rechter hersenhelft aan het werk zijn met vergelijkbare structuren, terwijl de feiten compleet anders zijn.
Een metafoor kenmerkt zich door een eenvoudige structuur en is niet lang.
Een metafoor kan worden gebruikt als een verhaal met een verborgen
boodschap c.q. opdracht. Verborgen, maar wel duidelijk aanwezig. Je 'voelt'
wat ermee wordt bedoeld, alhoewel het wel eens even kan duren voordat
het muntje echt valt. Ook humor wordt nogal eens gebruikt om de
boodschap over te brengen. Of een metafoor nu grappig, droevig of
verrassend is, het effect is altijd dat het een gewoontekader doorbreekt.
Metaforen zijn een geestverruimend middel zonder schadelijke
bijwerkingen.

In veel metaforen vind je elementen van de 'donkere' kanten van de mens,
zoals egoïsme, hebzucht, jaloezie, koppigheid, perfectionisme, beperkende
overtuigingen, doelloosheid e.d. De moraal van de metafoor is de prijs die
je moet betalen voor deze eigenschappen.
De moraal van het verhaal wil zich ook nog al eens toespitsen op:
 het vleien om je gewin te behalen;
 het principe van twee honden vechten om een been en de derde loopt er
ras mee heen;
 wanneer je te graag iets wilt, kan het tegenovergestelde gebeuren;
 zo bezig zijn met het maken van regels om met de realiteit om te kunnen
gaan, dat je de realiteit zelf uit het oog verliest.

Eén van de allermooiste metaforen vind ik zelf die van de rijstplantjes...
Daar wil ik graag mee afsluiten!



Er was eens een rijstboer die niet tevreden was met de snelheid
waarmee zijn rijst groeide. Hij kon zich moeilijk neerleggen bij het feit dat
rijst nu eenmaal de tijd nodig heeft om te kunnen groeien.
Op een dag bedacht hij een plan om de groei van zijn rijstplantjes te
manipuleren. Al vroeg in de ochtend trok hij naar zijn rijstveld en trok elk
afzonderlijk rijstplantje net een beetje uit de grond omhoog.
Doodmoe kwam hij bij het vallen van de avond thuis. Moe, maar tevreden,
de plantjes waren tenslotte al een beetje langer.
De volgende ochtend haastte hij zich om de enerverende klus voort te
zetten. Dat was niet nodig. De plantjes waren reeds dood.

7 opmerkingen:

  1. Dat was een leerzame uiteenzetting, ik heb het graag gelezen.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ja duideljk, zit zelf te broeden op een mooie metafoor maar kom er even niet op.......

    Fijn weekend, dinah

    BeantwoordenVerwijderen
  3. wat een mooie metafoor om mee te eindigen

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Heldere uitleg, Elizabeth. En ik ben het met je eens, de metafoor van de rijstplantjes is een hele mooie. Ik had hem nog niet eerder gehoord, maar in deze tijden zouden veel mensen hier wat van kunnen leren.
    Groetjes en een fijn weekend.
    Paula

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dankjewel voor deze toffe reactie. IK heb ondertussen een ander account en doe het dus hiermee. Ik hoop dat ik je heb geholpen met deze informatie en hoop dat je dit hebt gewaardeerd. Een metafoor voor jouw vind ik toch wel een papier. Eenmaal als je bent gevouwen ben je nooit meer zoals eerst. Ik hoop dat ik je help geholpen Groetjes Julemen Make de rijsplant metafoor great again! Je panfluit moede. Ik boot je dr uit!

      Verwijderen
  5. Voor een cursus zocht ik een metafoor en kwam hier terecht.
    Leuk om te lezen
    Pieter te Lelystad

    BeantwoordenVerwijderen

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...